Żubr – symbol ochrony przyrody i lokalnej społeczności. 160 lat hodowli na Ziemi Pszczyńskiej

Ponad 150 naukowców, leśników i pasjonatów przyrody z całej Europy spotkało się 11–12 września w Pszczynie, by świętować 160 lat hodowli żubrów. 22. Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Żubr na Ziemi Pszczyńskiej – 160 lat” stała się nie tylko spotkaniem ekspertów, ale dzięki zakończeniu w formie Dnia Żubra też wydarzeniem otwartym na lokalną społeczność, w tym osoby z niepełnosprawnościami, które licznie odwiedziły to historyczne miejsce.

Historia, która wciąż inspiruje

Wszystko zaczęło się w 1865 roku, gdy książę Jan Henryk XI von Pless sprowadził z Puszczy Białowieskiej pierwsze żubry, tworząc najstarszą na świecie zagrodową hodowlę. Transport kolejowy zakończył się na stacji w Murckach (obecnie część Katowic). To dzięki temu odważnemu krokowi gatunek, któremu groziło wyginięcie, przetrwał.

Dziś zagroda pokazowa rezerwatu „Żubrowisko” i zagroda w Parku Pszczyńskim to miejsce dostępne dla każdego – także dla osób z niepełnosprawnością. Szerokie alejki, podjazdy i spokojne tempo zwiedzania pozwalają wszystkim, niezależnie od ograniczeń, obcować z naturą. Nadleśniczy Zbigniew Ryś podkreślał, że w Pszczynie od 1998 roku urodziły się 222 cielęta, z czego 165 trafiło do innych hodowli. Obecnie w zagrodach i rezerwacie żyje prawie 40 żubrów.

Nauka i integracja

Konferencję otworzył film „Żubry w lasach pszczyńskich”, po którym eksperci opowiadali o historii hodowli i jej znaczeniu. Prezentacje pokazały, że współczesna ochrona gatunku to międzynarodowa współpraca, obejmująca m.in. badania nad genetyką czy programy reintrodukcji. Goście z Holandii, Czech, Hiszpanii i Szwajcarii podzielili się doświadczeniami ze swoich krajów.

Jednym z najważniejszych tematów była Księga Rodowodowa Żubrów – światowy rejestr prowadzony od 1923 r. Uczestnicy podkreślali, że po śmierci wieloletniego redaktora Jana Raczyńskiego formalnie nie zgłoszono jeszcze Sekretarza jako Redaktora, czyli osobę odpowiedzialną za tę unikatową dokumentację.

- To fundament ochrony gatunku, bo pozwala kontrolować pulę genetyczną żubrów i planować hodowlę – zaznaczyła prof. dr hab. Wanda Olech, prezes Stowarzyszenia Miłośników Żubrów.

Drugiego dnia obrady dotyczyły m.in. prawa, zdrowia i roli społeczności lokalnych w ochronie gatunku.

Spotkanie z samorządem i podsumowanie

W konferencji uczestniczyli przedstawiciele władz samorządowych i instytucji ochrony przyrody, w tym starosta pszczyński Grzegorz Wanot i burmistrz Pszczyny Dariusz Skrobol. Podkreślali, że żubr jest symbolem siły i wytrwałości. Na zakończenie wręczono statuetkę „Żubra Pszczyńskiego” zasłużonym pracownikom rezerwatu. Konferencja odbyła się dostępnym dla osób z niepełnosprawnością budynku Pszczyńskiego Centrum Kultury.

Dlaczego to ważne

160 lat hodowli żubrów to nie tylko historia ratowania gatunku. To także dowód, że przyroda może być przestrzenią integracji i wspólnego działania – naukowców, władz, mieszkańców i odwiedzających, niezależnie od wieku czy stopnia sprawności.